Wewnątrzustne wyciągi ortodontyczne, czyli gumki ortodontyczne między górnym a dolnym aparatem, to częsty widok dla pacjentów ortodonty. Po co są wyciągi w aparacie i jak często należy je zmieniać? Jakie efekty można uzyskać dzięki zastosowaniu gumek ortodontycznych? Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania, które dotyczą wyciągów ortodontycznych.
Wyciągi ortodontyczne – co to jest?
Aby korygować wady zgryzu, ortodonci wykorzystują przede wszystkim stałe i ruchome aparaty ortodontyczne. Do ich dyspozycji są jednak dodatkowe elementy, które także wytwarzają siły i mogą oddziaływać na przebudowę zgryzu. Wśród nich są wyciągi ortodontyczne. Co to takiego? Najprościej mówiąc, to specjalne gumki, które zakłada się na stały aparat ortodontyczny – zaczepia się je na śruby (haczyki) między górnym a dolnym aparatem. To wyciągi ortodontyczne wewnątrzustne.
Wyciągi ortodontyczne często są określane również jako „gumki ortodontyczne”. Nazwa nie jest przypadkowa – wizualnie wyciągi do aparatu przypominają gumki recepturki, przy czym są one mniejsze. Gumki ortodontyczne są wykonane z lateksu, a między sobą różnią się rozmiarem, siłą działania i kolorem. Jeżeli ortodonta stwierdzi, że wyciągi w aparacie są niezbędne, to instruuje pacjenta, jak powinien on z nich korzystać i jakie gumki ortodontyczne ma zakupić, aby uzyskać pożądany efekt.
Wyciągi ortodontyczne: rodzaje
W zależności od stwierdzonej wady zgryzu i ścieżki leczenia ortodontycznego, ortodonta może zalecić pacjentowi korzystanie z jednego z dwóch rodzajów wyciągów ortodontycznych. Są to:
Wewnątrzustne wyciągi ortodontyczne. To najczęściej spotykane wyciągi do aparatu, czyli wspomniane już gumki ortodontyczne. Te wyciągi zakłada się w aparacie, a dokładniej są one zaczepiane między górnym a dolnym aparatem.
Zewnątrzustne wyciągi ortodontyczne. To osobne aparaty, które łączy się z aparatem ortodontycznym. Przykładami wyciągów zewnątrzustnych mogą być m.in. headgear czy maska twarzowa Delaire’a, które są niezbędne choćby przy wysunięciu szczęki.
Dla pacjenta rodzaje wyciągów ortodontycznych mają spore znaczenie. Wyciągi w aparacie, czyli gumki ortodontyczne, są mniej kłopotliwe. Chociaż trzeba się do nich przyzwyczaić (w początkowej fazie pacjent może mieć problem z mówieniem czy jedzeniem), to nie powodują one dyskomfortu wizualnego. Z kolei zewnątrzustne wyciągi ortodontyczne są bardzo widoczne. Aktywni zawodowo pacjenci nie mogą korzystać z nich przez co najmniej 8-10 godzin dziennie, a to oznacza wydłużenie procesu leczenia.
Wyciągi w aparacie – jaką pełnią funkcję?
Pacjenci często zadają pytanie, po co są wyciągi w aparacie i jakie efekty przynosi ich wykorzystanie. Aby to wyjaśnić, trzeba pamiętać, jak działa aparat ortodontyczny. Siły wyzwalane przez to urządzenie pozwalają prawidłowo ustawić zęby w łuku. Poprawny zgryz to jednak znacznie więcej niż tylko proste zęby – górna szczęka powinna od przodu nachodzić na dolną na wysokość ok. 2-3 mm. Wyciągi ortodontyczne pozwalają prawidłowo ustawić łuki zębowe. W rezultacie te niepozorne gumki gwarantują pacjentowi, że będzie on mógł normalnie funkcjonować – nie będzie miał kłopotu z jedzeniem czy oddychaniem.
Po co jeszcze są wyciągi w aparacie ortodontycznym? Wielu pacjentów zgłaszających się do gabinetów ortodontycznych boryka się ze stłoczeniem zębów – wówczas zęby nachodzą na siebie lub wyrastają w nieprawidłowych miejscach. Również w tej sytuacji ortodonta może poprzez wyciągi ortodontyczne wprowadzić pojedyncze zęby do łuku.
Wyciągi ortodontyczne – jak długo się je nosi?
O tym, jak długo wyciągi ortodontyczne są niezbędne, decyduje ortodonta, który systematycznie kontroluje postępy. Zdarza się, że wewnątrzustne wyciągi ortodontyczne pacjent musi użytkować przez cały okres korzystania z aparatu ortodontycznego, czyli od 1,5 do 2 lat. Częściej jednak wyciągi do aparatu ortodontycznego stosuje się tylko na pewnym etapie leczenia – najczęściej początkowym.
Jak długo wyciągi ortodontyczne należy nosić w ciągu dnia? Również w tym przypadku nie ma jednoznacznej odpowiedzi – zależy to od wdrożonej ścieżki leczenia. Najczęściej pacjenci otrzymują zalecenie, aby wyciągi ortodontyczne nosić całą dobę i nie zdejmować ich nawet na czas jedzenia. Z dotychczas przeprowadzonych badań i obserwacji wynika, że wyciągi ortodontyczne używane w czasie mówienia czy jedzenia pozwalają uzyskać dobre wyniki w krótszym czasie. W tym przypadku dyscyplina i stosowanie się do zaleceń ortodonty może jedynie pomóc w walce o piękny uśmiech.
Wyciągi ortodontyczne jak często zmieniać?
W przypadku zewnątrzustnych wyciągów ortodontycznych pacjenci muszą jedynie stosować się do zaleceń dotyczących czasu ich stosowania. Inaczej sprawa wygląda w przypadku gumek ortodontycznych. Z uwagi na materiał, z jakiego są wykonane wyciągi do aparatu, z czasem tracą one elastyczność. To z kolei powoduje, że pacjenci muszą wiedzieć, jak często zmieniać wyciągi ortodontyczne.
Zgodnie z zaleceniami ortodontów gumki ortodontyczne należy zmieniać co 3-4 godziny, czyli po każdym posiłku i wyszczotkowaniu zębów. Zmiana gumek gwarantuje, że aparat wraz z wyciągami oddziałuje na zęby właściwymi siłami. To z kolei zapewnia pożądane efekty – wyciągi ortodontyczne pomagają wprowadzić zęby do łuku, a także uzyskać prawidłowy zgryz.
Wyciągi ortodontyczne: gdzie kupić?
Pierwsze wyciągi ortodontyczne pacjent otrzymuje w trakcie wizyty w gabinecie ortodontycznym. Tam również uczy się prawidłowo umieszczać wyciągi w aparacie. Gdzie kupić wyciągi ortodontyczne, gdy kończy się zapas otrzymanych gumek? Gumki ortodontyczne można zakupić zarówno w dobrze wyposażonej aptece, jak i zamówić przez internet w jednym ze sklepów oferujących produkty do higieny jamy ustnej. Gdzie jeszcze kupić wyciągi ortodontyczne? Zarówno stacjonarnie, jak i w internecie działają dobrze wyposażone sklepy z akcesoriami ortodontycznymi.
Do zamówienia warto dodać nakładacze – specjalne patyczki do wyciągów. Są one pomocne w nakładaniu gumek ortodontycznych w początkowej fazie ich stosowania. Wielu pacjentów ma problem z umieszczeniem wyciągów na haczykach z uwagi na ich niewielkie wymiary. Patyczki do wyciągów wyposażone są w dwie końcówki – jedna służy do zakładania wyciągów, a druga do ich zdejmowania.
