Nie każda wada zgryzu jest zauważalna w rysach twarzy. Jednak nawet te wady zgryzu, które nie przeszkadzają pacjentom w codziennym funkcjonowaniu, powinny być wyleczone. Dowiedz się, czym są wady zgryzu i jakie są skutki lekceważenia ich rozwoju.
Wady zgryzu – czym są?
Przez wady zgryzu rozumie się nieprawidłowości w budowie narządu żucia. Wady zgryzu dotyczą relacji między żuchwą i szczęką oraz ustawienia zębów. Ich powstawanie i rozwój często są uwarunkowane środowiskowo.
Wady zgryzu nie należy lekceważyć, gdyż może ona mieć negatywny wpływ na jakość życia – powodować dolegliwości ogólnoustrojowe i być źródłem kompleksów.
Rodzaje wad zgryzu
W literaturze specjalistycznej klasyfikacja wad zgryzu odbywa się na podstawie różnych czynników, np. wzajemne położenie zębów. Uwzględniając kierunek przestrzenny rozwoju wady zgryzu, wyróżnia się następujące rodzaje wad zgryzu – poprzeczne, pionowe i pośrodkowe.
Klasyfikacja wad zgryzu – wady poprzeczne:
- Zgryz krzyżowy. Dla tej wady zgryzu charakterystyczne jest zachodzenie zębów dolnych na górne (odwrotnie niż prawidłowo). Zgryz krzyżowy jest zauważalny w rysach twarzy – występuje wówczas ich asymetria.
- Zgryz przewieszony. Wada zgryzu w postaci zgryzu przewieszonego ma miejsce, gdy zęby górne boczne nachodzą na zęby dolne. Powodem jest zbyt duża szczęka lub zbyt mała żuchwa.
Klasyfikacja wad zgryzu – wady pionowe:
- Zgryz otwarty. O zgryzie otwartym mówi się wówczas, gdy zęby górne nie stykają się z zębami dolnymi. W rysach twarzy zauważalny jest zgryz otwarty szkieletowy – wówczas twarz ulega wydłużeniu i uwypukleniu.
- Zgryz głęboki. To wada zgryzu, w której dochodzi do zaburzenia proporcji nachodzenia zębów szczęki na zęby żuchwy. Zgryz głęboki uwidacznia się skróceniem dolnej części twarzy.
Klasyfikacja wad zgryzu – wady pośrodkowe:
- Tyłozgryz. To jedna z najpopularniejszych wad zgryzu. Tyłozgryz występuje, gdy dolny łuk zębowy jest przesunięty względem górnego. Zęby przednie nie stykają się, w rezultacie czego pacjent ma problemy z wymową niektórych głosek – np. „s” czy „z”.
- Przodozgryz. W przeciwieństwie do tyłozgryzu ta wada występuje stosunkowo rzadko. Przodozgryz charakteryzuje się wysunięciem dolnego łuku zębowego w stosunku do łuku górnego. Szczególnym rodzajem przodozgryzu jest progenia.
Wady zgryzu – najczęstsze przyczyny
Za wady zgryzu odpowiadają zarówno uwarunkowania genetyczne, jak i czynniki zewnętrzne. Po naszych przodkach dziedziczymy kształt szczęki i ułożenie zębów. Jeżeli u rodziców zdiagnozowano np. problemy z budową żuchwy, to istnieje prawdopodobieństwo, że również dzieci będą miały problemy ze zgryzem.
Do gabinetów ortodontycznych trafiają także pacjenci, u których wady zgryzu są wynikiem szkodliwych przyzwyczajeń (parafunkcje) i zaburzonych we wczesnym okresie życia czynności fizjologicznych (dysfunkcje). Źródłem wady może być np.:
- Nieprawidłowa pozycja podczas snu i karmienia. Zaburza ona równowagę mięśni żuchwy i w konsekwencji może doprowadzić do rozwoju tyłozgryzu.
- Ssanie kciuka czy gryzienie ołówków. Może to prowadzić do przechylania niektórych zębów lub powstania zgryzu otwartego.
- Złe nawyki żywieniowe. Jeżeli dziecko zbyt długo otrzymuje rozdrobnione pokarmy, to nie dochodzi do wykształcenia się czynności odgryzania, czego konsekwencją mogą być wady zgryzu.
Do rzadkości nie należą sytuacje, gdy wada zgryzu jest rezultatem zaniedbania zębów mlecznych. Bolący ząb powoduje, że dziecko żuje pokarmy tylko jedną stroną, a to z kolei może doprowadzić do zdiagnozowania w okresie późniejszym zgryzu otwartego.
Wady zgryzu – leczenie
Skuteczne leczenie wad zgryzu rozpoczyna się od zdiagnozowania problemu. Kto leczy wady zgryzu? Są one przedmiotem zainteresowania ortodoncji, a lekarz zajmujący się korygowaniem wad zgryzu to ortodonta.
Aby skorygować wadę zgryzu, ortodonci wykorzystują aparaty ortodontyczne. Dzieci korzystają z ruchomych, a dorośli ze stałych aparatów ortodontycznych.
Obserwujesz u swojego dziecka szkodliwe nawyki, w tym oddychanie przez usta? Masz krzywe zęby, które są dla Ciebie źródłem dyskomfortu? Rozpocznij leczenie ortodontyczne w Krakowie – już dziś umów się na konsultację.
Powikłania nieleczonych wad zgryzu
Nieleczone wady zgryzu to nie tylko kwestia estetyki – są one źródłem innych problemów, jakie można zaobserwować u pacjentów trafiających do gabinetów ortodontycznych. Przykładowe powiązania między wadami zgryzu a ogólnym stanem zdrowia to:
- Wady zgryzu a wady postawy. Zaburzenia okluzji (sposobu, w jaki kontaktują się zęby) są przyczyną bólu głowy, karku i ramion. Utrwalanie nieprawidłowych nawyków prowadzi do lordozy odcinka szyjnego czy skoliozy.
- Wady zgryzu a zmiany w wyglądzie twarzy. Wady zgryzu (jak choćby przodozgryz czy tyłozgryz) uwidaczniają się w rysach twarzy, np. cofniętą czy wysuniętą brodą. Z kolei brak pojedynczych zębów powoduje, że policzki tracą naturalne oparcie.
- Wady zgryzu a zaburzenia mowy. Nieprawidłowo wyrzynające się zęby wpływają na sposób artykulacji głosek. Z tego względu u dzieci leczenie ortodontyczne często jest połączone z mioterapią – ćwiczeniami mięśni narządu ruchu.
Wady zgryzu u dorosłych mogą być przyczyną braku pewności siebie i negatywnie wpływać na życie zarówno zawodowe, jak i prywatne.
