Krzywe zęby nie są jedynie kwestią natury estetycznej – stłoczenia mogą przyczyniać się do rozwoju próchnicy i stanów zapalnych dziąseł. Im problem zostanie wcześniej dostrzeżony, tym szybciej można uzyskać pożądane rezultaty leczenia. Jak leczy się krzywe zęby u dzieci, a jak u dorosłych?
Krzywe zęby – co to znaczy?
Krzywe zęby to problem dotykający osób w różnym wieku – zarówno dzieci (stłoczenie zębów pierwotne), jak i dorosłych (stłoczenie zębów wtórne). O krzywych zębach mówi się wówczas, gdy są one nadmiernie stłoczone i w rezultacie nachodzą na siebie. I choć zęby są niewłaściwie ułożone, nie zawsze oznacza to wadę zgryzu – czasem zgryz jest prawidłowy, a nieprawidłowości dotyczą tylko uzębienia. W każdym jednak przypadku krzywe zęby nie pozostają bez wpływu na zdrowie pacjenta i mogą powodować niską samoocenę.
Sformułowanie „krzywe zęby” jest bardzo ogólne. U pacjenta mogą występować zarówno bardzo krzywe zęby, jak i jedynie nieznaczne nieprawidłowości w postaci np. lekkich stłoczeń. W drugim przypadku spowodowane mogą one być rotacją kilku zębów. Stopień zmian oraz wiek, w jakim pacjent trafi do gabinetu ortodontycznego to kluczowe czynniki, gdy mowa o sposobie leczenia krzywych zębów. Zdecydowanie łatwiej stłoczone zęby wyeliminować u dzieci, gdyż u nich stały zgryz dopiero się wykształca.
Skąd się biorą krzywe zęby?
Odpowiedź na pytanie, dlaczego zęby rosną krzywe, jest złożona. Powodów stłoczeń zębów jest wiele – dzieli się je na genetyczne i środowiskowe.
Najczęstsze przyczyny krzywych zębów to:
Uwarunkowania genetyczne. Jeżeli jedno z rodziców ma lub miało bardzo krzywe zęby, to stłoczone zęby mogą wystąpić również u dziecka – z reguły powodem jest fakt, że w łuku zębowym brakuje miejsca na wszystkie zęby.
Nieprawidłowe nawyki. Do przyzwyczajeń mających negatywny wpływ na rozwój zębów zaliczyć należy m.in. ssanie kciuka, obgryzanie paznokci czy zbyt długie korzystanie ze smoczka.
Niewłaściwy sposób karmienia dziecka. To – podobnie jak oddychanie przez usta – może doprowadzić do szeregu niekorzystnych zmian i w efekcie spowodować, że zęby się stłoczą.
Zbyt wczesna wymiana uzębienia. Wówczas krzywe zęby najczęściej są wynikiem tego, że gdy się wyrzynały, doszło do zaburzeń – np. przesunięć.
Mechaniczne uszkodzenia szczęki. To kolejna przyczyna, która może skutkować stłoczeniem zębów.
U dorosłych pacjentów krzywe zęby mogą być wynikiem wyrzynania się ósemek. Jeżeli w łuku zębowym brakuje miejsca, to wyżynające się zęby mogą doprowadzić do stłoczenia się pozostałych.
Stłoczenie zębów – jak pomoże ortodonta?
Stłoczone zęby powinny skłonić do wizyty u ortodonty. Im szybciej pacjent trafi do ortodonty, tym lepsze mogą być efekty wdrożonego leczenia – wada się nie pogłębi, dzięki czemu zęby w dorosłym wieku nie będą bardzo krzywe.
Leczenie krzywych zębów u dzieci
U najmłodszych dzieci krzywe zęby leczy się za pomocą aparatu ortodontycznego wyjmowanego (ruchomego). Aby szybko wyeliminować problem, konieczna jest współpraca między rodzicami a ortodontą – opiekunowie dziecka muszą pilnować, aby korzystało ono z otrzymanego aparatu zgodnie z zaleceniami, czyli użytkowało go przez określoną liczbę godzin każdego dnia.
Przed rozpoczęciem leczenia krzywych zębów u dzieci konieczne jest też określenie przyczyny pojawienia się stłoczeń. Jeżeli winne są złe nawyki (np. ssanie kciuka), niezbędne jest ich wyeliminowanie. W przeciwnym razie po pewnym czasie problem może znów wystąpić.
Krzywe zęby u dorosłych a aparat
Jak skorygować krzywe zęby u dorosłych? Bardzo krzywe zęby prostuje się za pomocą aparatu stałego. Współczesna ortodoncja – jak każda inna dziedzina stomatologii – korzysta z nowych zdobyczy technologii. Dorośli pacjenci, którym aparat ortodontyczny kojarzy się z metalowymi drutami, mogą być zaskoczeni szerokim wyborem dostępnych rozwiązań. Dziś krzywe zęby można wyprostować, korzystając również z nowoczesnych aparatów estetycznych, np. aparatu lingwalnego. Wyróżnia się on tym, że jest niezauważalny dla otoczenia, gdyż zakłada się go na zęby od strony języka. W rezultacie zapewnia wysoki komfort leczenia.
Jeżeli stłoczenie zębów jest nieznaczne, to rozwiązaniem mogą być licówki. Ścieżkę leczenia opracowuje jednak lekarz po przeprowadzeniu badania i zapoznaniu się z dokumentacją medyczną pacjenta.
Czemu stłoczonych zębów nie można ignorować?
Stłoczone zęby nie pozostają bez wpływu na zdrowie i samopoczucie pacjenta. Bardzo krzywe zęby, które nachodzą na siebie, trudno jest utrzymać w czystości – higiena jamy ustnej jest utrudniona, a dokładne oczyszczenie każdego zęba praktycznie niemożliwe. To z kolei może spowodować, że regularnie pojawiać będzie się próchnica.
Zbyt stłoczone zęby mogą przyczynić się do rozwoju paradontozy, przygryzania policzków, być przyczyną ciągłych bólów głowy i powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W ostatnim przypadku przyczyną jest niedokładne żucie pokarmu. Bardzo krzywe zęby nie pozostają bez wpływu na wady wymowy. Co więcej, mogą też przyczynić się do zmiany kształtu twarzy. Wszystko to z kolei odbija się na samopoczuciu – pacjent może trafić do gabinetu ortodontycznego z obniżoną samooceną.
Ponieważ krzywe zęby to nie tylko kwestia wyglądu, ale również zdrowia, problemu nie warto lekceważyć. Współczesna ortodoncja ma sposoby na to, aby wyeliminować stłoczenia zębów i przywrócić pacjentowi ładny uśmiech.
